Op Oudejaarsavond is er vanwege de lockdown een korte meditatie online uitgezonden. Opgenomen in onze huiskamer, uitgezonden vanuit onze kerk. De meditatie is hieronder terug te lezen, hier te beluisteren en hier te zien.

I. Over de vreemdheid van ‘tijd’
Daar zitten dan, alweer op weg naar een nieuw jaar: 2022!
Op een avond als deze word je je weer bewust van het verschijnsel ‘tijd’.
Ik realiseerde me dat tijd niet altijd even snel gaat.
Een klok mag de seconden dan met uiterste precisie wegtikken,
allemaal op precies dezelfde afstand van elkaar,
je gevoel tikt niet op dezelfde snelheid mee.
Dit jaar voelde voor mij korter dan andere jaren.
Dat zal wel met Corona te maken hebben
We hadden ons begin van dit jaar al ingesteld op de tijd na COVID 19,
– ’19 is het jaartal hè-
Maar er kwam nog een heel coronajaar achteraan.
Het duurt nu al bijna twee jaar.
Soms weet ik niet meer wat er vorig jaar gebeurde en wat dit jaar.

Ja, ‘tijd’ is vreemd verschijnsel.
We leven er elke dag mee.
Soms leveren we zelfs een gevecht met de tijd.
Enkel zijn hondersten van seconden zelfs van belang.
Vanavond de seconden: de klok zal weer in beeld komen
“…2,1, 0 Gelukkig Nieuwjaar!”
Een beetje vreemd stappen we de onzichtbare drempel over.

Maar we hebben maar weinig controle over ‘tijd’.
We kunnen het meten,
tenminste wij leggen er de meetlat van de klok langs.
Maar verder kunnen we de tijd alleen maar ondergaan.
En er mee leren omgaan.
Zoals zeiler met de wind weet om te gaan.
En een surfer met de golven.

Maar even terugreizen in de tijd om nog even te genieten van toen,
of om nog eens even iets over te doen of anders te doen,
dat ligt buiten onze macht.
Net zoals even vooruitgaan in de tijd om te kijken wat er aan komt.
Dat kan alleen maar in onze gedachten.

We weten het gewoon niet wat er komt!
Wie had dit jaar nu van tevoren kunnen bedenken dat op 6 januari het Capitool bestormd zou worden?
Of dat Peter R. de Vries op 6 juli vermoord zou worden?
Dat het water in Limburg ineens zó hoog kon komen?
De meeste dingen weet je gewoon niet van tevoren.
En die zie je dus niet aankomen.
Er zijn misschien enkelen die er rekening mee gehouden hebben dat er wel eens zoiets zou kunnen gebeuren
-het één of het ander-,
maar dan weet je nog altijd niet óf dat ook gaat gebeuren.

In de meeste gevallen kunnen we over de toekomst niet meer dan een idee hebben.
En onze gedachten zijn onbegrensd.
En die gedachten slepen ons zomaar mee.
In onrealistisch optimisme.
In zwartgallig pessimisme.
Of in ijzeren Heinig realisme, dat achteraf helemaal niet zo realistisch blijkt te zijn.
Vanavond hebben we niet meer dan gedachten over wat er gaat gebeuren.

Waardoor laten we onze gedachten bepalen?
Is het door onze verwachtingen?
Over de verandering van het klimaat bijvoorbeeld?
Of is het door wat anderen, die het in onze ogen kunnen weten, zeggen?
Of denken we het nu zelf wel te weten?
Onze ervaring leert ons immers ook wat!
Zo weten we nu dat Corona niet zomaar voorbij is.
En zijn we minder optimistisch dan vorig jaar.
Of speelt onze verwachting van mensen een grote rol.
En vrezen we voor het ergste,
of hopen we juist op het beste.

II. De toekomst
Oudejaarsavond 2021, wat doe je dan?
De afgelopen weken heb ik voor mezelf even teruggedacht in de tijd.
Over onze gemeente, over mijn eigen leven…
Heel wat van ons kregen met ernstige ziekte of operaties te maken.
Soms ook met ernstige geestelijke problemen
Een aantal van ons zijn vertrokken uit de gemeente.
Soms door verhuizing,
maar soms ook door vertrek naar een andere gemeente.
Enkel weten we het gewoon niet waarheen.
Er zijn kinderen geboren, anderen namen zich voor om te gaan trouwen,
een heel aantal gemeenteleden vierden hun huwelijksjubilea.
Ik moest ook aan mijn vader, moeder en schoonmoeder denken
Die zijn al langer geleden overleden.
Maar als ik de foto’s weer zie lijkt het nog maar zo kort geleden.
Zo tastbaar dichtbij.
Ach en ik probeer ook wel wat vooruit te kijken:
ik dacht aan Corona en de hoop op een einde aan de plaag,
aan het klimaat, de energietransitie en mijn verantwoordelijkheid,
Aan mijn hoop op het licht en op de zomer.

Ook luister ik wel naar wat anderen denken.
Maar ja als het om Corona gaat is het nog koffiedikkijken,
Als het om het klimaat gaat is er werk aan de winkel voor ons allemaal.
En als het om geloven gaat?…
Dan valt het me op dat sommige broers en zussen verwachten dat er zware tijden komen.
Volgens hen laten de gebeurtenissen van nu zien dat het oordeel aanstaande is.
En dat klopt ook wel natuurlijk, zo is het ons gezegd.
Alleen weten we niet wanneer.
Maar zij lijken te denken van wel: nl. zeer binnenkort.
En ik krijg de indruk erop dat zij zich uit onze samenleving aan het terugtrekken zijn.
Zij nemen hun verantwoordelijkheid niet langer en laten zich niet vaccineren.
Voor hen is vaccinatie onheil en niet heilzaam.

Waarom wordt me echt niet duidelijk.
Kun je het oordeel ontgaan door je niet te laten vaccineren?
Hangt je toekomst in het Koninkrijk af van het wel of niet gevaccineerd zijn?
Vreemd.
Je toekomst in het koninkrijk hangt toch af van je geloof in de Heer.
Maar voor hen lijkt dat nu de vaccinatie of de QR-code te zijn.
Hoe dan ook, zij maken zich zorgen en doen niet meer mee.
Omdat ze niet uitgesloten willen worden, sluiten zij zich zelf buiten.
Vreemd.

En ik, wat doe ik?
Oh heb me wel laten vaccineren, ook de boosterprik gehaald.
Niet omdat ik wel alles kan overzien, maar wel omdat ik er wel vertrouwen in heb.
Vooral omdat ik dat als heilzaam beschouw voor mij én voor de samenleving.
En wat het nieuwe jaar betreft las ik ter voorbereiding 2 Petrus 3.
In de Groot Nieuws vertaling:

8 Verlies één ding niet uit het oog, vrienden:
voor de Heer is een dag als duizend jaar en duizend jaar als een dag.
9 De Heer stelt wat hij heeft beloofd, niet uit,
zoals sommigen denken.
Hij heeft alleen maar geduld met u.
Hij wil niet dat er ook maar iemand verloren gaat, maar dat allen tot inkeer komen.
10 Maar de dag van de Heer zal komen,
…als een dief.
Dan zullen de hemelruimten met een dof gedreun vergaan
en de elementen vlam vatten en verdwijnen,
en de aarde met al haar werken zal zich voor God moeten verantwoorden.

Ik realiseerde me deze week dat Petrus ons in deze tekst een vast punt voor de toekomst in handen geeft.

III. Ga met God
Terugkijken in de tijd is begrijpelijk op een moment als dit.
Maar onze ervaringen geven ons geen vaste grip op de toekomst.
Immers; “resultaten uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst”.
Dat is maar al te waar, ook in andere opzichten!
En vooruitkijken naar de toekomst kunnen we alleen in onze gedachten.
In onze gedachten krijgt die verwachting al gauw de vorm van onze gedachten.

Sommigen zullen misschien zeggen:
Ja maar in deze tekst staat toch juist dat het oordeel komt!
…
Da’s waar, dat is zeker!
Dat er een einde aan de wereld zoals wij die kennen komt ook.
En dat we verantwoording moeten afleggen ook.
Maar niet wanneer: de dag van het oordeel komt onaangekondigd, lezen we hier.
Zoals een dief het niet aan jou laat weten wanneer hij komt.
Ook niet wanneer hij bijna komt.
Het kan gewoon elk moment zover zijn.
Dat is nu zo, dat was tien jaar geleden zo en duizend jaar geleden ook.
Het is ons niet toevertrouwd om dat te weten.
Misschien wel omdat we daar niet mee om kunnen gaan.
Als het om de toekomst van de dag van de Heer gaat, laten we dan stoppen met speculeren!
Want dat is het!
Nog eens! Het tijdstip daarvan is ons niet toevertrouwd.

Het is beter vast te houden aan wat we wel weten.
Voor ons is ‘tijd’ een wezenlijk ding.
We zijn aan de tijd overgeleverd.
Wat we kunnen verwachten zien we nog niet duidelijk,
Wanneer nog minder.

Maar wat we vooral niet uit het oog moeten verliezen,
is de ene belangrijke persoon die ons wel houvast geeft: onze Heer.
Die we niet zien als we alleen maar terug of vooruit blijven kijken,
Maar alleen als we omhoog kijken, d.w.z. naar de Heer kijken.
Hij staat immers boven, ja buiten, de tijd.
Hij kan die overzien.
Het jaar 1000 is voor Hem als gisteren,
Het jaar 0 als eergisteren.
Dat roept de vraag op dat als wij iets lang vinden duren:
Wat is dan lang? Wat wij lang vinden duren?
Wie is de maat van de tijd.
Zijn wij dat? Of is dat toch God?
Voor wie het jaar 3000 als morgen is.

Wat voor ons traag lijkt en lang duurt, zegt niet zoveel.
Weet je wat wel veel zegt voor de toekomst.
De toekomst waarnaar we verlangen en die die we vrezen.
Dat onze Heer, je mag Hem ‘mijn Heer’ noemen,
geduld heeft met ons allemaal.
D.w.z. met de hele mensheid.
Hij wil het liefst dat niemand
ook niemand die wij kennen en liefhebben-
verloren gaat,
maar dat iedereen tot inkeer komt.
Dat allen hun leven zonder Hem achter zich laten.
Zodat ze niet verloren gaan.
Onze Heer wil niet dat er iemand verloren gaat.
Hij wacht geduldig zo lang mogelijk,
om iedereen alle tijd te geven.
Dat is een mooie gedachte op de drempel van 2022.
De Heer wacht op ons, om een zegen voor iedereen te kunnen zijn.

Ja,… van deze Heer hebben we veel heil en zegen te verwachten.
En dat wens ik jullie dan ook toe.