We zijn het jaar begonnen en geëindigd met de profeet Micha. Zo’n 2400 jaar geleden profeet in het verdeelde Israël van toen. Uiteengevallen in twee afzonderlijke koninkrijken waren het verschillende staten geworden. Het Noordrijk met Samaria als hoofdstad had zelfs een tijd een andere hoofdgodsdienst gehad toen ze in de tijd van hun koning Achab Baäl en Astarte dienden.
Toch was het verschil in cultuur tussen het Noordrijk (hoofdstad: Samaria) en het Zuidrijk (hoofdstad: Jeruzalem) weer niet zo groot. Het Zuidrijk was hele perioden enorm geseculariseerd. Andere godsdiensten kwamen er in beeld. Maar ook de cultuur veranderde meer en meer door een keiharde liberalistische politiek die door en door corrupt was. De rijken werden steeds rijker, de armen steeds armer. Corruptie was aan de orde van de dag: rijken pikten met schijn van recht de bezittingen van de armen in en kochten hun eigen profeten die het allemaal goedpraatten in de naam van God.
Micha was in die periode samen met Hosea, Amos en Jesaja één van de weinige profeten die een boodschap van God kreeg en doorgaf. Een boodschap bestemd voor beide rijken. Uit de woorden van God (JHWH zoals Hij zich noemt met zijn eigennaam voor het volk) blijkt dat al het religieuze gedoe van zijn volk in Hem afkeer oproept zolang de corrupte bovenlaag van de het volk zo met de kwetsbaren in het volk omgaat.
Hij laat Micha de de boodschap overbrengen die wij kennen als Micha 6,8:
Er is jou, mens, gezegd wat goed is,
je weet wat de HEER van je wil:
niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten
en nederig de weg te gaan van je God.
Op de drempel van 2021 zou je willen kunnen zeggen: ‘dat waren nog eens donkere tijden!’ Helaas: de groeiende kloof tussen arm en en rijk is ook iets van onze tijd. Juist iets van onze tijd. Niet alleen in bepaalde dictaturen is de kloof tussen arm en rijk groot, maar ook in Westerse landen als de VS en Nederland.
In Nederland heeft 10% van de bevolking méér dan 61% van alle vermogen in handen We spreken over een elite die geen financiële problemen kent en veel macht heeft in dit land. We kunnen hierbij denken aan de enorme winsten die door bedrijven worden gemaakt maar niet ten goede komen aan de werkende klasse. Daarnaast hebben we de laatste jaren gezien dat een aantal rijken echt aan het graaien zijn geweest. Denk aan woningcorporaties en het bankwezen. Het is treurig om te horen dat ook in de gezondheidszorg er sprake geweest is van verrijking. De economische crisis heeft in Nederland duidelijk gemaakt dat er een grote kloof is tussen rijkdom en armoede. Deze kloof dreigt alleen maar groter te worden. Groter zelfs dan in de ons omringende landen. Dit kon je vorig jaar nog lezen in verschillende nieuwsmedia.
Zo dichtbij komt het ook in onze samenleving. Zoiets als de toeslagen-affaire laat nog eens zien hoezeer ook Nederlanders financieel in het nauw gebracht worden. Of mensen die met een uitkering waarvan zelfs de dozen met boodschappen die ze krijgen van familie of vrienden nog weer verrekend worden met hun uitkering.
Kortom, dit is niet een praktijk uit een donker verleden: ook in Nederland zijn grote verschillen. Nederland is beslist geen bananenrepubliek, maar de klappen vallen wel steeds aan de arme kant van Nederland. Soms met schijn van recht. Dat geeft te denken.
Micha spreekt namens de Heer het volk van God aan op hun gedrag, heel persoonlijk. We horen hier niet zozeer de heerser die zich opwind over de overtreding van de wetten, maar onze persoonlijke Heer die zich teleurgesteld en verontwaardigd afvraagt wat Hij verkeerd gedaan heeft dat het zo toegaat in zijn volk. Hoe kunnen zijn mensen zo met elkaar omgaan?!
Als Micha in onze tijd geleefd had, hoe zou hij ons dan aanspreken? Een poging:
Luister naar wat je Heer zegt!
Wat zullen jullie nakomelingen straks over jullie zeggen?
Hoe zal de geschiedenis over jullie oordelen?
Ik, jullie eigen Heer, daag je voor mijn rechtbank.
Ik klaag jullie aan.
Broers en zussen, wat heb ik jullie aangedaan?
Zeg het Mij dan, hoe heb ik jullie verkeerd behandeld?
Was het toen ik voor jullie aan het kruis hing, en niet alleen jullie schuld afloste,
maar jullie ook van je verslaving aan het kwaad bevrijdde?
Of heb ik jullie onrecht gedaan toen ik mijn Geest naar jullie stuurde,
Die mijn Woord in jullie midden bracht,
de laatste tijd zelfs in een nieuwe vertaling voor zo ongeveer iedere generatie.
Zijn al die voorgangers die Ik sinds Petrus en Paulus nu al zestig generaties lang roep en inspireer om mijn Woord nog dichter bij jullie te brengen soms een belasting voor jullie?
Of dat Ik mijn kerk tot aan de dag van vandaag ondanks bedreiging, vervolging en bespotting beschermd heb zodat ze er vandaag aan de dag nog is.
Doe Ik er verkeerd aan dat Ik jullie van een vloek wil verlossen.
Zijn jullie al die generaties gelovigen die voor jullie kwamen dan helemaal vergeten
Het is toch niet dat ik het onmogelijke van je vraag.
Ik verwacht je toch niet elke dag in een kerkdienst?
Verlang niet van je dat je de hele dag bijbelleest.
Ook niet dat je worshipt totdat je hees bent.
Of je een slaaptekort bidt.
Je inkomen hoef je niet helemaal aan mij af te staan,
gun ik jullie nu niet een welvarend leven!
Ik vraag toch geen onmogelijk offer van jullie!
Aan het oude volk Israël, heb ik al duidelijk gemaakt wat goed is.
Via hen zijn deze inzichten toch ook weer bij jullie terecht gekomen!
Ik heb gezorgd dat de boodschappen van hun profeten in jullie kast staan,
je kunt ze in je eigen taal lezen.
Je weet het best wat Ik goed vindt
Niet meer dan dat je eerlijk bent, het recht zoekt, trouw blijft,
en Mij volgt in je leven van elke dag.
In praktijk brengt waar ik voor kwam:
de samenleving vormt zoals ik die wens.
Ik heb alles voor mijn Koninkrijk over,
jullie toch ook?
Wil je reageren? Dat kan hieronder. De dienst is (in zijn geheel!) terug te zien en ook te beluisteren.
Peter, zeer verhelderend. Het is me nu duidelijk wat je bedoelt te zeggen. Dank voor deze waarneming! Je omschrijft iets…
Dag Wieb, Ik bedoel dat de vraag die jij behandelt (schuldigen, daders, slachtoffers) wanhopig makend is, omdat het paradigma van…
Dag Peter, Dank voor je reactie. Maar kun je hem wat verduidelijken. Je schrijft: “Jouw woorden zijn om wanhopig van…
Mooi geschreven, Wieb. Maar jouw woorden zijn ook om wanhopig van te worden. De diepste kern van verlaten van de…
[…] < Feest! Verzoening, een definitie > […]