De titel van dit stukje is niet een verkeerd gespeld compliment voor de zender Fox. Viva vox komt uit het Latijn en betekent zoiets als de ‘levende stem’. En met de ‘levende stem’ wordt dan het preken van de dominee bedoeld. De ‘levende verkondiging’, zo staat het in de Heidelbergse Catechismus geformuleerd (Zondag 35).
Nu is die preek een bijzonder verschijnsel waar niet iedereen direct heel blij van wordt. Je maakt iemand meestal geen compliment als je zegt dat die staat te preken. Bovendien is onze tijd eerder een van korte boodschappen dan van lange verhalen, dus daar lijkt een preek ook al niet zo goed bij te passen. En wij zijn tegenwoordig ook meer van de dialoog dan van de monoloog: eenrichtingsverkeer -luisteren- houden we niet zo heel lang vol. We zijn dat in ieder geval niet meer zo gewend. En dan is er op dit moment ook nog eens zoveel informatie beschikbaar via zoveel kanalen, dat de vraag vanzelf opkomt wat een preek daaraan nog zou kunnen toevoegen? Het is heel goed mogelijk je eigen toelichting op je bijbellezen bij elkaar te sprokkelen, precies passend bij je vragen en bij je smaak. Waarom dan nog die preek?
Toch wil ik een pleidooi voeren voor de ‘levende stem’. De winst zit volgens mij in dat ‘levend’. Immers de preek is afkomstig van een persoon die met de gemeente meeleeft. D.w.z. lid is van de gemeente en speciaal opgeleid om de Bijbel naar z’n bedoeling te lezen. Hij kent de gemeente en hij kent de Bijbel (voor ‘hij’ mag je ook ‘zij’ lezen) en uit die combinatie kan ‘levende verkondiging’ geboren worden. Algemene informatie over de Bijbel kun je overal vinden, maar een boodschap afgestemd op je eigen gemeente niet. Bovendien betekent ‘levend’ ook ‘onafhankelijk’, dus komen niet alleen die vragen aan de orde, die je wel aan de orde wilt hebben, maar ook de vragen die je liever uit de weg gaat. Én die waar je zelf helemaal niet aan gedacht had, maar waarvan het toch goed is dat je er eens over na gaat denken.
Kortom, juist die levende stem zou wel eens heel goed de bijzondere boodschap van God voor jouw gemeente kunnen vertolken en dat is winst. Daarom is het goed om de manier van preken op deze tijd af te stemmen, maar er wel aan vast te houden juist vanwege het levende, onafhankelijke en speciaal op de gemeente afgestemde, karakter ervan.
Er zit wel een opdracht aan vast. ‘Ik ben een geestelijke en geen helderziende’, verzuchtte een collega eens. Hij was hem opgevallen dat zijn gemeenteleden er vaak van uitgingen dat hij van alles wel vanzelf wist. Ook als ze hem er niets over vertelden. Een predikant kent je vragen pas als je ze aan hem stelt. Ik zou iedereen dan ook willen oproepen gebruik van de ‘levende stem’ te maken door die te betrekken in waar je mee bezig bent in je geloof en leven. Je zult zien dat preken -ondanks hun slechte reputatie- dan werkelijk voor je tot leven kunnen komen.
