Twee van mijn neefjes worden werkelijk niet goed als ze vermoeden dat iets varkensvlees is.
Voor hen is het echt misselijkmakend! Dat heeft alles met hun opvoeding te maken: ze hebben geleerd dat varken onrein is, want ze zijn van Joodse afkomst. Die overtuiging zit bij hen zo diep, dat ze zelfs een sterke lichamelijke reactie krijgen als ze ergens varken vermoeden.
Een enorm contrast met het verheerlijkte gezicht van mijn vader als hij zich gnuivend voorbereidde om die smakelijk gebakken karbonade eens soldaat te gaan maken.
Wat een overtuiging niet met je kan doen! Die kan blijkbaar zelfs je smaak beïnvloeden!
Voor hen is het echt misselijkmakend! Dat heeft alles met hun opvoeding te maken: ze hebben geleerd dat varken onrein is, want ze zijn van Joodse afkomst. Die overtuiging zit bij hen zo diep, dat ze zelfs een sterke lichamelijke reactie krijgen als ze ergens varken vermoeden.
Een enorm contrast met het verheerlijkte gezicht van mijn vader als hij zich gnuivend voorbereidde om die smakelijk gebakken karbonade eens soldaat te gaan maken.
Wat een overtuiging niet met je kan doen! Die kan blijkbaar zelfs je smaak beïnvloeden!
De Britse theoloog Tom Wright is van mening dat dit soort overtuigingen niet op zichzelf staan. Ze passen in je kijk op de wereld, je wereldbeeld. Dat is je totaalvisie op het leven. Dit zit bij de meeste mensen zo diep, dat ze zich deze helemaal niet zo bewust zijn. Hun kijk op het leven is ‘vanzelfsprekend’. ‘Natuurlijk is iets zo, dat is toch ‘normaal’! Deze fundamentele overtuiging zit dieper dan je gedachten en zelfs je gevoelens, je denkt er niet meer over na. Het is een meestal onzichtbare drijvende kracht in je leven, net zoiets als de wind in de rug als je fietst.
Maar dit wereldbeeld is wel degelijk aangeleerd. Door de invloed van je ouders, familie, vrienden, dorpsgenoten en medekerkleden is het langzamerhand – diep in jezelf- ontstaan en stuurt het je doen en laten. Hun verhalen, gewoontes en voorbeelden hebben invloed op je wereldbeeld. En dat wereldbeeld bepaalt in belangrijke mate je levensstijl.
Maar dit wereldbeeld is wel degelijk aangeleerd. Door de invloed van je ouders, familie, vrienden, dorpsgenoten en medekerkleden is het langzamerhand – diep in jezelf- ontstaan en stuurt het je doen en laten. Hun verhalen, gewoontes en voorbeelden hebben invloed op je wereldbeeld. En dat wereldbeeld bepaalt in belangrijke mate je levensstijl.
Onder christenen is een bepaalde levensstijl jaren vanzelfsprekend gebleven. Zelfs toen grote groepen in onze samenleving anders gingen leven, hielden zij vast aan wat ze als goed bleven zien. Het bijbelse wereldbeeld bleef vanzelfsprekend hun levensstijl sturen.
Maar de laatste jaren merk je dat ook onder ‘ons’ andere gewoonten zichtbaar worden. Om een voorbeeld te noemen: de kijk op relaties is snel aan het veranderen. Samenwonen wordt steeds vaker als heel gewoon gezien. Voor sommigen is dit zo vanzelfsprekend geworden dat ze geen enkele reden zien om er nog over in gesprek te gaan. Het is ‘normaal’ geworden. Je merkt dus dat hun wereldbeeld veranderd is, zo diep zit het!
Je moet wel tot de conclusie komen dat er andere verhalen dan die uit de bijbel en andere gewoonten dan de bijbelse zijn die invloed op ons hebben gekregen en die ons wereldbeeld van binnenuit aan het veranderen zijn. Maar dat zijn we ons helemaal niet zo bewust, dat is typisch voor een wereldbeeld. Je merkt het pas aan ons gedrag, dat met dat wereldbeeld mee verandert.
Welke verhalen en gewoonten hebben tegenwoordig zo’n grote invloed op ons gekregen? En waarom? Passen ze eigenlijk wel bij het bijbelse wereldbeeld dat eerder zo bepalend voor ons was? Of zijn ze er vreemd aan en veranderen ze ons – zonder dat we ons dit echt bewust zijn- van binnenuit steeds meer in mensen met een niet -christelijk wereldbeeld en gaan we dus ook niet- christelijk gedrag vertonen?
Binnen de kerkenraad maken we ons zorgen over deze sluipende verandering in overtuiging en levensstijl. Over samenwonen zijn we dit voorjaar aan een gesprek begonnen met de jeugdpastoraalwerkers. Deze maand zullen dat binnen de kerkenraad ook doen. We hopen er ook met jullie over in gesprek te gaan om ons zo opnieuw van ons wereldbeeld bewust te worden en wat daar invloed op heeft.
Beste Wieb,Goede observaties die jullie doen over de sluipende verandering in overtuiging en levensstijl en de onderliggende verschuiving in wereldbeeld.Veel missionaire theologen laten daarbij ook zien, dat het wereldbeeld van onze Westerse maatschappij ook veel meer gestempeld is door allerlei niet-christelijke uitgangspunten. Sinds de 17e eeuw is het "moderne" wereldbeeld ook overgenomen door de kerk – denk aan het vooruitgangsdenken, de scheiding geloof-kennis en geloven als prive-zaak, het recht op geluk, etc. Daarvoor waren ook al elementen uit het Germaanse en Romeinse wereldbeeld overgenomen – denk aan het christendom als staatsgodsdienst, of zoiets als de hemel als onze uiteindelijke bestemming.In missionaire termen zou je kunnen zeggen, dat het christelijke geloof in het Westen te lijden heeft onder over-contextualisatie.Als jullie in Barneveld een missionaire gemeenschap willen zijn, dan denk ik, dat je die observaties ook moet meenemen.Groeten, PieterPS ik denk aan mensen als Newbigin, Bosch, Frost&Hirsch
Ha Pieter,De toepassing van de verandering in het wereldbeeld is hier inderdaad maar een heel enkel voorbeeld van veel meer.Het is sowieso belangrijk ons dat 'vanzelfsprekende' wereldbeeld bewust te worden. Het is natuurlijk de vraag in hoeverre het oude 'bijbelse wereldbeeld' ook bijbels is.Ik lees nu een boek van dr. Henk Vreekamp met als titel: 'de tovenaar en dominee'. Hoofdvraag: in welke bedding is het christelijk geloof hier destijds terecht gekomen? Intrigerend natuurlijk, in hoeverre het ons geloof de vorm aan genomen van de al eerder bestaande gedachten en gebruiken. Hij stelt: de mythe heeft wraak genomen in de mystiek. Mooie waarneming. Je hebt gelijk: hier is veel meer over te denken en te schrijven.groet, Wieb
Hoi Wieb,Volgens mij is bewustwording van ons oude syncretistische / westerse / christendom wereldbeeld ook belangrijk om de vragen van nu te beantwoorden. Verschuiving in wereldbeeld kan nostalgie oproepen naar vroeger, of het idee dat onze vroegere levensstijl beter (lees: bijbelser) was. Dat is echter de vraag. Bovendien leidt dat al snel tot reactief reageren. Het is echter belangrijk dat we pro-actief reageren: hoe vallen onze levens binnen het verhaal van de bijbel? Hoe weerspiegelen onze levens, en onze levensvragen de levens en de vragen die de bijbel ons voorhoudt.Het boek dat je aan het lezen bent, ken ik niet, maar lijkt idd te helpen hierbij.